Kolejne już spotkanie Podkomisji stałe ds. Sprawiedliwej Transformacji odbyło się  w miniony wtorek (20.07.2021) i dotyczyło tematu budowy nowych kopalń węgla kamiennego oraz wydawania nowych koncesji w kontekście możliwości wykorzystania środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. W spotkaniu wzięli udział  podsekretarz stanu, Główny Geolog Kraju, Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Surowcowej Państwa Piotr Dziadzio oraz sekretarz stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Transformacji Spółek Energetycznych i Górnictwa Węglowego Artur Soboń, posłowie z województwa śląskiego oraz przedstawiciele samorządów górniczych i organizacji pozarządowych: p. Anna Hetman, p. Piotr Kuczera, p. Krzysztof Mejer, p. Mieczysław Kieca. Głównym tematem spotkania były kwestie wydawania nowych koncesji, przedłużania terminu już wydanych koncesji i zagrożeń jakie czekają regiony górnicze w skutek dalszych działań Ministerstwa klimatu i środowiska w tym kierunku.

Przedstawiciele gmin górniczych po raz kolejny wskazali skutki demograficzne, ekonomiczne, środowiskowe transformacji lat 90 ubiegłego wieku. Konsekwencje tamtych działań odczuwalne są do dzisiaj. W perspektywie zamykania przemysłu wydobywczego włodarz obawiają się,że regiony górnicze czeka zapaść jeśli nie otrzymają wsparcia finansowego w tym procesie. Z powyższymi problemami, gminy górnicze pozostawione „same sobie”, nie dadzą rady udźwignąć ciężaru transformacji przemysłowej.  W niwelowaniu trudności mają pomóc środki przewidziane  w Mechanizmie Sprawiedliwej Transformacji. Jednak czy uda się skorzystać z gwarantowanych funduszy? Coraz większe obawy pojawiają się wśród samorządów górniczych. Mimo braku stosownych, klarownych zapisów w rozporządzeniu ustanawiającym Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji coraz częściej słychać o celowości kierowanego wsparcia. Komisja Europejska  wielokrotnie już wskazywała, że FST będzie wspierać wyłącznie te obszary, gdzie proces transformacji ma charakter jednokierunkowy. Należy przez to rozumieć działania  zmierzające do ograniczenia wydobycia węgla kamiennego i spalania go oraz brak wparcia dla regionów, w których otwierane są nowe kopalnie, udzielane są nowe koncesje na wydobycie węgla, zwiększane jest wydobycie w już istniejących kopalniach. Stanowisk to  dotyczy węgla kamiennego, czy zarówno energetycznego jak i koksowego. Nie zastosowanie się do tych zaleceń Komisji Europejskiej może utrudnić dostęp do przewidzianych środków zagwarantowanych dla Polski.

W Polsce koncesje na wydobycie kopalin wydaje Minister Klimatu i Środowiska. Aktualnie jeśli chodzi o węgiel kamienny na Śląsku mamy wydanych 51 koncesji na wydobycie i 4 na rozpoznanie złoża. Dodatkowo procedowane są  4 wnioski o przyznanie koncesji na wydobycie w województwie Śląskim. Mowa tu o złożach; Warszowice-Żory, Imielin Północ, Centrum I, Dankowice 1. Wszystkie wspomniane złoża są dostępne od  aktualnie działających zakładów górniczych, stanowiąc złoża rezerwowe dla tych zakładów. Nie zmienia to faktu, że wydanie koncesji może pozbawić możliwości starania się o środki z FST dla tych właśnie regionów.

Całości przebiegu Podkomisji można wysłuchać tutaj.