Projekt WBUA (Wymiana Regionów Węglowych Bałkanów Zachodnich i Ukrainy)

Projekt Wymiany Regionów Węglowych Bałkanów Zachodnich i Ukrainy ma przyczynić się do wymiany wiedzy i doświadczeń regionów przechodzących transformację sektora górniczego oraz dla krajów które dopiero proces ten planują.

Jesienią 2021 roku zakończył się nabór wniosków do programu wymiany. Kolejnym etapem było dobranie partnerów wymiany. Po głębokiej analizie wniosków delegację Stowarzyszenia Gmin Górniczych w Polsce połączono z delegacją KEK Kosovo (Korporacja Energetyczna Kosowa). Podstawową działalnością KEK jest produkcja węgla i energii w Kosowie, poprzez dwie kopalnie odkrywkowe – kopalnię Mirash i kopalnię Bardh – oraz dwie elektrownie, elektrownię PP Kosovo A i PP Kosovo B.

Współpraca ma polegać na wymianie doświadczeń oraz wizycie studyjnej delegacji z Kosowa na Śląsku. Po kilku spotkaniach online opracowane zostały zagadnienia, które omówimy podczas spotkania w Polsce.

Najistotniejsze pytanie dotyczy tego jak zrezygnować z węgla nie popadając w ubóstwo energetyczne? W jaki sposób zdywersyfikować gospodarkę kraju, jak uporządkować tereny pogórnicze i zabezpieczyć społeczność lokalną podczas wygaszania sektora górniczego?

W dniach 12-14 lipca do Katowic przyjechała grupa z Kosowa w składzie której znaleźli się przedstawiciele Korporacji Energetycznej Kosowa (KEK), reprezentantka Rady Ministrów, panowie z Ministerstwa Gospodarki oraz przedstawiciel gminy Obilić.

Podczas wizyty spotkaliśmy się z włodarzami gmin górniczych tj. Jastrzębia-Zdroju, Pawłowic, Rybnika i Bytomia, gdzie mocno wybrzmiały problemy z jakimi gminy muszą sobie radzić w związku z prowadzoną działalnością wydobywczą na ich terenie. Równie istotne były kierunki rozwoju opracowane przez samorządy, jak i pomysły jak można wykorzystać to co kopalnie po sobie zostawiły. Jednym z tego typu przykładów jest Zabytkowa Kopalnia Ignacy w Rybniku, którą zwiedzaliśmy.

Gro zmian na terenach pokopalnianych zaistniało dzięki pracy instytucji naukowo-badawczych, które diagnozując tereny pogórnicze opracowywały wachlarz możliwości nadania nowego znaczenia zanieczyszczonym terenom. Drugiego dnia mieliśmy okazję zwiedzić Główny Instytut Górnictwa i poznać kilka projektów prowadzonych na zdegradowanych i zanieczyszczonych terenach oraz spotkać się z przedstawicielem Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych i zwiedzić poletka doświadczalne uprawy biomasy. Proces transformacji, zamykania kopalń, odchodzenia od wydobycia to nie tylko tereny poprzemysłowe, to również ludzie i ich “małe ojczyzny”. Doskonałym przykładem zmian zachodzących w społeczeństwie jest Nikiszowiec – osiedle stworzone dla potrzeb kopalni, zapomniane po jej zamknięciu i przywrócone do życia dzięki zapałowi lokalnej społeczności.

Procesu transformacji nie da się jednak przeprowadzić bez spółek węglowych, czy podmiotów biznesowych. Ostatniego dnia dyskutowaliśmy o tym jak spółki skarbu państwa: PGG S.A, TAURON S.A. czy SRK S.A. podchodzą do restrukturyzacji górnictwa. Jak oni przygotowują się do sprawiedliwej transformacji. Jak proces ten wspiera swoimi działaniami KSSE S.A.

Podsumowując nasze spotkanie pokusiliśmy się o zaproszenie przedstawiciela Stowarzyszenia Wielkopolski Wschodniej, jako regionu bardzo podobnego, pod kątem górniczym, do obszaru skąd przybyła delegacja Kosowa. Dzięki temu podaliśmy naszym partnerom gotową listę zadań, którą należy przepracować, aby dojść do momentu w którym dzisiaj jest Wielkopolska Wschodnia.

Skip to content