Wymiana regionów węglowych Bałkanów Zachodnich i Ukrainy

W dniach 12-14 lipca 2022r. na Śląsku miała miejsce wizyta studyjna delegacji z Kosowa w ramach funkcjonującego w Komisji Europejskiej Sekretariatu „Initiative  for  coal  regions  in  transition  in  the  Western  Balkans  and Ukraine”. Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce aplikowało do udziału w projekcie i było współorganizatorem wizyty delegacji Kosowa w Polsce. Głównym założeniem programu była wymiana doświadczeń  związanych z procesem transformacji energetycznej i jej skutkami dla gospodarki, społeczeństwa i środowiska.

Pawłowice
Pierwszym punktem trzydniowej wymiany była wizyta w Urzędzie Gminy Pawłowice, gdzie mieliśmy okazję zobaczyć jak żyje się na co dzień w gminie górniczej. Pan Wójt Franciszek Dziendziel wraz ze swoją zastępczynią Panią Joanną Śmieją przedstawili korzyści oraz problemy, które związane są z działalnością wydobywczą prowadzoną na terenie gminy. Strategia działania przygotowana i realizowana przez samorząd bardzo pozytywnie zaskoczyła gości z Kosowa. W szczególności polityka prorodzinna oraz rynek pracy cieszyły się dużym zainteresowaniem.

Jastrzębie-Zdrój

Spotkanie z Panią Prezydent Anną Hetman oraz Zastępcą Prezydenta Panem Robertem Cichowiczem rozpoczęliśmy w Urzędzie Miasta w Jastrzębiu-Zdroju od krótkiej informacji o historii, problemach i sposobach radzenia sobie z rzeczywistością związaną z górniczym charakterem miasta. Rozwój górnictwa zmienił uzdrowisko w 110 tysięczne miasto, które wraz z zamykaniem kopalń doświadczyło wielu problemów: odpływu ludności, zubożenia mieszkańców, zapaści gospodarczo-społecznej. Aktualnie władze miasta stawiają na rozwój turystyki, branż: IT, logistycznych czy magazynowych oraz wykorzystania historii miasta. W realizacji tej strategii mają pomóc m.in Żelazny Szlak Rowerowy, współtworzenie marki Krainy Górnej Odry, umiejętne wykorzystanie przygranicznej lokalizacji oraz infrastruktury drogowej.

Rybnik

Ostatnim punktem pierwszego dnia wizyty był Rybnik i zrewitalizowana przestrzeń Zabytkowej Kopalni Ignacy. Zanim zwiedziliśmy muzeum pary w Szybkie Kościuszko, Strefę Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności oraz wieżę widokową, mieliśmy przyjemność spotkać się z Panem Prezydentem Piotrem Kuczerą, posłuchać o historii miasta Rybnik i przemianach zachodzących w tym regionie oraz rozwoju i schyłku górnictwa. Kluczowymi zagadnieniami były również programy prowadzone przez Rybnik w obszarze ochrony środowiska czy zmiany modelu gospodarczego. Konsekwencja wdrażanych mechanizmów znacząco poprawia jakość życia mieszkańców.

O przebiegu rewitalizacji Zabytkowej Kopalni Ignacy opowiedział nam Pan Dyrektor Marek Gołosz oraz Pan Alojzy Szwachuła – Przewodniczący Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni Ignacy. Dwóch pasjonatów zdradziło nam wiele szczegółów podczas zwiedzania obiektu.

Główny Instytut Górnictwa

Drugi dzień wizyty rozpoczął się w Głównym Instytucie Górnictwa, gdzie poznaliśmy kilka projektów prowadzonych przez instytut na terenach pokopalnianych (TEXMIN, OPI-TPP 2.0). O działalności Instytutu opowiedział nam p. dr Jan Bondaruk. Mieliśmy również możliwość zwiedzenia kilku laboratoriów i odbycia wirtualnej wizyty w wyrobisku górniczym.

Bytom

Ostatnim Miastem które odwiedziliśmy był Bytom. W Urzędzie Miasta przyjął nas zastępca prezydenta Bytomia Pan Michał Bieda, p. Stanisław Korman i p. Tomasz Janik z Wydziału Strategii, Funduszy Europejskich i Obsługi Inwestora oraz p. Wojciech Bryś z Wydziału Inżynierii Środowiska .
Pan Prezydent przedstawił nam politykę zmierzającą do odbudowy potencjału gospodarczo-społeczno-ekonomicznego miasta Bytom, opowiedział o transformacji sektora górniczego i zmianach zachodzących w Bytomiu oraz Gminnym Programie Rewitalizacji.

Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych

W Urzędzie Miasta Bytom spotkaliśmy się z p. dr Jackiem Krzyżakiem z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych (IETU), który przedstawił nam informacje o Instytucie, pracach prowadzonych w ramach jego działalności. Jeden z prowadzonych projektów dotyczy czystej biomasy, którą można zagospodarować na cele energetyczne. Po krótkim wstępie udaliśmy się na poletka doświadczalne biomasy IETU, które znajdują się na terenie Bytomia. Plantacja prowadzona jest już 9 lat na terenach zanieczyszczonych, nie dopuszczonych pod uprawy na cele żywieniowe dla ludzi ani zwierząt.

Nikiszowiec

Drugi dzień wizyty zakończyliśmy na Nikiszowcu, gdzie o historii górniczego osiedla opowiedział nam p. Waldemar Jan (Stowarzyszenie Fabryka Inicjatyw Lokalnych). Dlaczego powstało osiedle, jak było zaplanowane, jak służyło mieszkańcom i co wydarzyło się po zamknięciu kopalni, która była sercem całego układu? O losach historii i planach na przyszłość mieliśmy okazję posłuchać spacerując dziedzińcami i uliczkami Nikiszowca.

Dopełnieniem wizyty w Polsce było spotkanie z przedstawicielami spółek:

Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. – p. Julian Szendera,

Polskiej Grupy Górniczej S.A. – p. Rafał Gąsior,

Tauron S.A.– p. Aleksander Kolmas,

Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. – p. Andrzej Chmiela,

Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie – p. Maciej Sytek i Krzysztof Borkowicz.

Ostatnim punktem wizyty było zwiedzanie Muzeum Śląskiego.

W składzie delegacji z Kosowa znaleźli się przedstawiciele władz Państwowych, Korporacji Energetycznej Kosowa (KEK) oraz gminy górniczej Obilić. W trakcie trzech dni Kosowianie mieli okazję zobaczyć z jakimi problemami mierzą się samorządy górnicze w Polsce, jakie przedsięwzięcia udało się już zrealizować, jakie kierunku rozwoju będą zastępowały przemysł wydobywczy i zastąpią dotychczasowy rynek energetyczny. Spójność kierunków działań podejmowanych przez samorządy, spółki energetyczne, spółki państwowe oraz ośrodki badawczo-naukowe i biznesowe były dużym pozytywnym zaskoczeniem dla odwiedzających. Konieczność dogadania się wszystkich strony procesu transformacji jest elementem niezbędnym do jego sukcesu. Potwierdzeniem tych słów są działania, które prowadzone są w Wielkopolsce Wschodniej.

Wśród miejsc które zostały odwiedzone znalazły się: Pawłowice, tereny zamkniętej już KWK Jas-Mos, Żelazny Szlak Rowerowy, uzdrowiskowa część Jastrzębia-Zdroju, Zabytkowa Kopalnia Ignacy, Bytom, poletka doświadczalne biomasy prowadzone przez Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, osiedle pogórnicze Nikiszowiec oraz Muzeum Śląskie w Katowicach. Przekrój tych miejsc ukazał historię, teraźniejszość oraz plany w którym kierunku zmierza Śląsk.

Skip to content