W piątek (17.02.2023) w Jastrzębiu-Zdroju odbyło się spotkanie Włodarzy gmin górniczych z Premierem Jerzym Buzkiem, Wicemarszałek Województwa Śląskiego Anną Jedynak, Dyrektor Departamentu Rozwoju i Transformacji Regionu Małgorzatą Staś, Przewodniczącym Podkomisji stałej do spraw Sprawiedliwej Transformacji posłem Krzysztofem Gadowskim.
Zarząd Województwa Śląskiego przyjął już harmonogram naborów. Początkiem kwietnia mają zostać ogłoszone pierwsze konkursy na środki europejskie w Województwie Śląskim. Długie miesiące przygotowywania dokumentów i negocjacji pozwoliły zdobyć sporo wiedzy na temat środków dedykowanych regionom górniczym na transformację. Jak zauważyła Prezydent Jastrzębia-Zdroju, Anna Hetman czasu na wykorzystanie środków jest bardzo mało, obaw pozostało kilka – od kwestii własnościowych terenów pogórniczych, poprzez przepisy prawa nie uwzględniających specyfiki terenów pogóniczych i ich przekształcania, kończąc na konieczności sfinansowania wkładu własnego przy realizowanym projekcie. Problemy finansowe są często podnoszoną kwestią przez gminy górnicze, jako element mogący zablokować możliwość sięgnięcia po dedykowane środki z Funduszy na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Kolejną trudnością z którą gminy się spotykają, jest kwestia wyegzekwowania, aby teren przejęty przez gminę był terenem przywróconym do pierwotnego stanu z przed rozpoczęcia eksploatacji, zgodnie z obowiązkiem rekultywacji gruntów po działalności górniczej. Jest to zapis, który nie jest stosowany lub realizowany powierzchownie. O złożoności problemu i trudnym dialogu ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń podczas spotkania mówił m.in. Prezydent Bytomia, Mariusz Wołosz, wskazując trudności z jakimi na co dzień mierzy się Bytom. Pan Prezydent wspomniał również o złej sytuacji finansowej samorządu i braku nadziei na poprawę w najbliższym czasie, wręcz wskazując, że stan ten będzie ulegał pogorszeniu.
Wójt Marklowic, Tadeusz Chrószcz zwrócił uwagę, że istniejące zapisy prawa można korzystnie zastosować w odniesieniu do przekazywania terenów pogórniczych gminom, lecz zastanawiające jest dlaczego tego nikt nie stosuje.
Istotnym elementem dialogu między Państwem a Samorządem jest traktowanie gmin górniczych jako partnera dyskusji – zwrócił uwagę Wójt Gminy Mszana, Mirosław Szymanek.
Wszystkie dotychczasowe starania mogą zostać stracone, jeśli gminy ulegną presji w kwestii wydania nowej koncesji na złoże Żory-Warszowice – podkreślił Wójt Pawłowic, Franciszek Dziendziel, zaniepokojony możliwością utraty środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Sytuacja dotyczy Jastrzębskiej Spółki Węglowej. W momencie udzielenia nowej koncesji na eksploatację złoża cały region straci szansę na dodatkowe dedykowane fundusze na transformację szeroko rozumianego przemysłu wydobywczego.
O wydarzeniu można przeczytać na stronach Miasta Jastrzębie-Zdrój oraz w lokalnej prasie Zagłębia Miedziowego.
Relacje ze spotkania przygotowała również telewizja TVT.
